SEDIKIT SEJARAH PENCIPTAAN UBAT SUNTIKAN GAHARU

Antara teknologi vaksin/ ubat suntikan gaharu terawal yang dicipta dan dipatentkan dan sudah terbukti keberkesanannya pada segelintir pokok gaharu adalah teknologi yang dibangunkan oleh University of Minnesota dan TRP foundation yang dipatenkan di Amerika Syarikat. Menurut maklumat perhubungan kos untuk inokulasi pokok adalah US$50 sepokok (mungkin juga lebih murah) bersamaan RM175 (dalam Awang Ahmad, 2010). Juga dalam Awang Ahmad (2010), mengemukakan bahawa dalam patent US tersebut, dinyatakan gaharu terbentuk apabila ada lukaan dibuat dan lukaan tersebut sentiasa terbuka (cedera) agar pokok gaharu akan menghasilkan resin. Penggunaan paip sebagai penyalur udara sudah dipatentkan. Kaedah ini dipercayai hanya menggunakan mikrob jenis kulat/fungus/jamur (mikrob dikelaskan kepada kulat, bakteria, virus dan sebagainya) yang menghasilkan spora yang dikembangbiakkan yang mungkin dikenali sebagai fusarium spp. untuk merosakkan sel-sel pokok gaharu.

Kejayaan teknologi tersebut merosakkan sel-sel pokok gaharu yang seterusnya berjaya merangsang segelintir pokok gaharu menghasilkan cecair bermutu (bergantung kepada genetik pokok) untuk usaha pokok mengatasi kerosakan tersebut telah sedikit sebanyak merangsang inovasi-inovasi dalam penciptaan vaksin gaharu. Selepas itu, banyak ciptaan-ciptaan yang cuba memperbaiki kelemahan dan meningkatkan kaedah-kaedah tersebut atau mengelak daripada meniru penggunaan paip yang telah dipatenkan tersebut oleh pencipta komersial dan peniaga-peniaga vaksin gaharu. Maka terciptalah vaksin jenis gel, tablet, dan sebagainya yang berbentuk serbuk atau pepejal sama ada bersifat lembut atau keras yang masih menggunakan atau mengandungi mikrob sebagai bahan asas utama vaksin-vaksin tersebut untuk merosakkan sel-sel pokok gaharu.

Penemuan-penemuan ini telah merangsang perlumbaan untuk mencari pelbagai mikrob-mikrob yang lebih cepat merosakkan pokok gaharu dengan harapan agar pembentukan gaharu lebih cepat dan bermutu. Oleh itu, timbul andaian iaitu antaranya bahawa semakin cepat mikrob merosakkan pokok gaharu maka semakin cepat gaharu terbentuk dan lebih bermutu berbanding tindakan mikrob yang ditemui sebelumnya. Namun andaian tersebut hanya dikatakan betul bagi segelintir pokok gaharu tetapi tidak bagi semua pokok gaharu iaitu masih dipengaruhi oleh genetik dan persekitaran.

Namun begitu, sasaran vaksin tersebut dikatakan terhad iaitu hanya disekitar tempat yang dilukakan yang biasanya dilubangkan menggunakan bor/drill yang menghasilkan gaharu. Oleh itu, dikatakan kejayaan teknologi ini adalah bergantung kepada jumlah lubang atau kerosakan pada pokok gaharu iaitu semakin banyak lubang maka semakin banyak hasil resin yang diperolehi. Namun begitu, semakin banyak lubang maka dikatakan kualiti resin yang terhasil semakin kurang berbanding jika semakin kurang lubang maka semakin berkualiti resin yang terhasil pada lubang yang dibuat berdasarkan tempoh masa yang ditetapkan bagi pembentukan gred-gred gaharu pada pokok-pokok percubaan tersebut. Jumlah lubang yang banyak tersebut juga menjadi faktor penolak penggunaan kaedah tersebut.

Kewujudan masalah tersebut dan berbagai-bagai lagi masalah telah mendorong penciptaan vaksin lain atau memperbaiki kelemahan vaksin tersebut atau menambah kandungan vaksin tersebut untuk mengatasi masalah tersebut dan berbagai-bagai lagi masalah atau memperluaskan lagi sasaran pada pokok gaharu bagi menghasilkan gaharu dan sebagainya. Oleh itu, terciptalah vaksin jenis cecair untuk cuba mengatasi sebahagian masalah-masalah tersebut.

GAHARU SABAH

Pokok gaharu di Sabah dikenali sebagai Tindet atau Tantali atau Talas oleh Suku Dusun di Negeri Sabah. Perkataan Tindet untuk pokok gaharu popular digunakan oleh Suku Dusun di Daerah Tuaran termasuk Tamparuli dan daerah-daerah lain di Sabah, manakala perkataan Tantali banyak digunakan oleh suku-suku Dusun yang tinggal di sekitar hilir Sungai Liwago atau Labuk. Namun begitu, penggunaan perkataan Talas yang merujuk kepada pokok gaharu banyak digunakan oleh suku-suku Dusun yang terdapat di Kota Marudu, Ranau, Telupid dan daerah-daerah lain.

Pada masa dahulu, orang-orang Dusun menggunakan kulit pokok gaharu sebagai alas simpanan padi di sulap-sulap mereka. Mereka juga menggunakan kulit pokok gaharu sebagai tegiwis sementara untuk basung, wakid, barait dan bermacam-macam lagi kegunaan lain. Ini merupakan kegunaan-kegunaan kulit pokok gaharu yang biasanya diamalkan oleh orang-orang Dusun di Sabah. Namun begitu, amat sedikit daripada mereka yang mengetahui kegunaan lugu/ teras pokok gaharu. Hanya segelintir daripada mereka mengetahui bahawa lugu gaharu boleh dijual dan mempunyai nilai yang tinggi.

Menurut cerita orang tua-tua di Kg. Nunuk Ragang, Ranau bahawa terdapat dikalangan mereka telah berkemahiran mendapatkan lugu gaharu pada sekitar tahun 50an di kampung mereka dan lugu-lugu yang mereka perolehi akan dibeli dengan harga yang murah oleh pembeli-pembeli berbangsa Cina. Dikatakan mereka hanya menebang pokok yang besar-besar sahaja iaitu lebih daripada satu pemeluk orang dewasa dan ini telah menjadi peraturan mereka.

Hanya pada akhir tahun 90an, gaharu telah mula popular dikalangan orang-orang Dusun setelah semakin ramai pencari-pencari gaharu(gaharu hunter) dari suku-suku Orang Asli dari Semenanjung Malaysia datang ke kampung-kampung mereka. Pencari-pencari gaharu tersebut juga ada yang berasal daripada Negara Thailand, Kemboja, Taiwan dan sebagainya. Namun begitu, kebanjiran gaharu hunter daripada Kalimantan iaitu suku-suku Lun Dayeh , Murut dan suku-suku lain dari Kalimantan atau Indonesia telah menyemarakkan lagi aktiviti mencari gaharu di hutan-hutan simpan di Negeri Sabah. Selepas itu, barulah orang-orang Dusun tertarik untuk turut serta mencari gaharu di hutan selepas menyedari bahawa teras gaharu adalah bernilai tinggi tetapi malangnya mereka terpaksa bersaing dengan gaharu hunter dari negara asing.

Perburuan gaharu ini telah menyebabkan kepupusan genetik-genetik gaharu yang baik di Negeri ini. Tambahan pula, terdapat dikalangan pencari gaharu yang tidak berpengalaman dan tidak bertanggungjawab telah turut memusnahkan banyak pokok gaharu di negeri ini. Mungkin pihak berkuasa hutan perlu lebih aktif membanteras aktiviti-aktiviti menceroboh hutan simpan di negeri ini.

Sekian untuk kali ini.......